[Rozmiar: 6921 bajtów]


  Notatka pod tym tytułem ukazała się w OGRODACH nr 3/2008.

  Niniejszy tekst jest nieco obszerniejszy.

  Tytuł pochodzi od redakcji OGRODÓW

 

PIĘKNE AFRYKANKI

 

del_nubigenum5

            Do rodzaju DELOSPEMA należy kilka gatunków, ale również odmian roślin. Pochodzą one z gór południowej Afryki, ale kilka z nich bardzo dobrze sprawdza się w warunkach naszych ogrodów, co jest bardzo dziwne. Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów delos widzialny i sperma – nasiona. Najbardziej znane są D. nubigenum oraz D. cooperi. Można przypuszczać, że pierwsza z nich przywędrowała do Polski w latach siedemdziesiątych lub nawet dopiero osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Delospermy mają wałeczkowate, bardzo soczyste liście o długości – w zależności od gatunku i warunków uprawy – od 1 do 3 cm. Ich kolor może być żywo–zielony lub lekko siny. Kwiaty mają kształt małych gerberów czy stokrotek o średnicy 1 – 4 cm. a pierwsze z nich pojawiają się w czerwcu i trwa od dwóch do kilku tygodni.

Wszystkie delospermy potrzebują bardzo przepuszczalnej gleby, ubogiej, z minimalnym udziałem próchnicy oraz specyficznego stanowiska. Posadzone na zwykłym zagonie z przeciętną ziemią ogrodową zginą podczas najbliższej zimy. Ich głównym wrogiem jest w tym okresie nadmiar wilgoci. Najlepiej delospermy posadzić w żwirze lub drobnym grysie z niewielkim udziałem, rzędu 5 – 10% ziemi ogrodowej i zapewnić dobry odpływ wody, szczególnie zimą. Dadzą sobie radę nawet w czystym żwirze, w którym z biegiem czasu pojawia się troszkę próchnicy z opadających liści czy ginących chwastów. Dobrze zdaje egzamin posadzenie na lekko podwyższonym zagonie lub bardzo przepuszczalnym skalniaku. Wymagają stanowiska silnie nasłonecznionego i bardzo dobrze znoszą każdą suszę. Na zimę wskazane, ale nie konieczne, będzie osłonięcie szybą, natomiast przykrycie gałązkami drzew iglastych lub liśćmi może  spowodować gnicie lub nawet pojawienie się pleśni. Rozmnażają się bardzo łatwo z sadzonek i z podziału.

            D. nubigenum ma złoto–żółte kwiaty o średnicy ok. 2 cm i zimuje dość dobrze, nawet jeśli temperatura spada poniżej 20 ° C. Ścieli się tuż przy ziemi osiągając wysokość najwyżej 2 cm, a kwiaty prawie nie mają łodyg. Korzenie są bardzo silne, mięsiste.

            D. cooperi ma kwiaty w wyrazistym karmazynowym kolorze z jaśniejszym oczkiem, o średnicy nawet 4 cm. Niestety – jej mrozoodporność jest wątpliwa, sięga najwyżej – 10 °C. W zasadzie należy ją uprawiać w pojemnikach i na zimę przenosić do zimnej szklarni, namiotu foliowego lub do zimnej werandy.

            Dopiero kilka lat temu pojawiły się w Polsce D. bisutanicum i D. Sani Pass. Pierwsza z nich początkowo była oznaczana jako D. congestum. Jest bardzo podobna do D. nubigenum, ale bardzo zwarta, kwitnie znacznie obficiej, lepiej zimuje, tworzy nasiona, a nawet daje samosiew. Rośnie bardzo silnie. Jest to roślina godna polecenia, chociaż niewiele szkółek ją oferuje do sprzedaży.

            Delosperma Sani Pass może być jeszcze nawet słabo rozpoznana co do nazwy, bo spotyka się jedną z czerwonoszarymi liśćmi i drobnymi białymi kwiatami oraz drugą  – z jasnozielonymi liśćmi i kwiatami różowymi. Nazwa ta jest związana z miejscem występowania, a nie z jej charakterystycznymi cechami. Ta z białymi kwiatami zimuje bardzo dobrze. Sani Pass to nazwa drogi łączącej Republikę Południowej Afryki z wschodnią częścią Leshoto.

            Pojawiły się również D. spalmanthoides i odmiana BEAUFORT WEST, obydwie o różowych kwiatach. Trudno na razie wypowiadać się o ich mrozoodporności, bo ostatnie dwie zimy były łagodne.

            Na pewno delospermy są bardzo interesującymi i pięknymi roślinami, niezbyt rozpowszechnionymi i nie do końca poznanymi. Podczas ich uprawy pamiętajmy, że potrzebują specyficznych warunków. Czyżby to była roślina przygotowana na efekt cieplarniany w naszym kraju?

Delosperma bisutanicum

del_nubigenum2

Delosperma bisutanicum

delops_BEAUFORT_WEST1

BEAUFORT WEST

delosp_nubigenum2

Delosperma nubigenum

delosperma_cooperi3

Delosperma cooperi

delosperma_SANI_PASS2

Delosperma Sani Pass

delosperma_spalmanthoides1

Delosperma spalmanthoides